26 lutego br. w Centrum Prasowym PAP w Warszawie, odbyła się konferencja prasowa zorganizowana przez Vaping Association Polska pt. „Polska wolna od dymu w 2030. Mamy na to sposób!". Spotkanie z dziennikarzami poświęcone było przedstawieniu narzędzi, dzięki którym możliwe będzie stworzenie bezpiecznej alternatywy dla dorosłych osób zmagających się z nałogiem tytoniowym.
W trakcie konferencji przedstawiciele Vaping Association Polska przedstawili będący wyrazem samoregulacji branży Kodeks Dobrych Praktyk oraz zaproponowali rozwiązania, które pomogą ograniczyć dostęp nieletnich do e-papierosów. Prof. Andrzej Sobczak ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego wskazał dlaczego papierosy elektroniczne mogą być pomocne w wychodzeniu z nałogu. Costanza Nicolosi, ekspertka Italian Anti-Smoking League, opowiedziała jak drastyczny wzrost akcyzy we Włoszech doprowadził do rozwoju czarnego rynku, który stanowi zagrożenie nie tylko dla konsumentów, ale i gospodarki.
Kodeks Dobrych Praktyk, samoregulacja branży oraz rozsądne wykorzystaniu podatku akcyzowego to połączenie rozwiązań, które mają zadbać o bezpieczeństwo konsumentów zmagających się z nałogiem tytoniowym. VAP stworzył Kodeks Dobrych Praktyk, który ma na celu kontrolę produktów na rynku oraz zapobieganie kupowaniu e-papierosów przez nieletnich. Niebezpieczeństwo na rynku e-papierosów stanowi szara strefa, w której produkty nie podlegają obostrzeniom prawnym. Jak pokazują doświadczania włoskie, nagły skok akcyzy wpływa na rozwój nielegalnego rynku, co w przypadku e-papierosów stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia użytkowników.
– Chcemy by e-papierosy były dostępną i bezpieczną alternatywą dla osób niemogących rzucić palenia tradycyjnego tytoniu. W tym celu proponujemy samoregulację branży poprzez podwyższenie kar za sprzedaż liquidów nieletnim czy wprowadzenie koncesji na sprzedaż produktów nikotynowych na wzór branży alkoholowej. Stworzyliśmy Kodeks Dobrych Praktyk branży i jesteśmy otwarci na rozmowy z Głównym Inspektoratem Sanitarnym w celu zwiększenia bezpieczeństwa na rynku i przeciwdziałaniu użytkowaniu e-papierosów przez nieletnich – mówił Piotr Zieliński, prezes Stowarzyszenia VAP. Stowarzyszenie podkreślało, że dla użytkowników e-papierosów szczególnie niebezpieczny jest czarny rynek i produkty nielegalne, które nie podlegają badaniom i kontroli państwowej.
Piotr Zieliński również opowiedział o kolejnych postulatach VAP mianowicie o wprowadzeniu ustawowego obowiązku żądania dokumentu potwierdzającego wiek od każdego nabywcy oraz o wprowadzeniu instytucji tajemniczego klienta.
– Nasi przedsiębiorcy zobowiązani są do przestrzegania aktualnych i przyszłych regulacji, czego efektem są legalne, wysokiej jakości, bezpieczne dla konsumentów produkty. Zdajemy sobie sprawę, że pokusą dla grup działających w obecnej szarej strefie będzie produkcja płynów bez akcyzy, które ze względu na niższą cenę będą bardziej atrakcyjne dla konsumenta, ale też zdecydowanie mniej bezpieczne na skutek braku kontroli nad ich produkcją. Ponieważ członkowie Stowarzyszenia mają wiedzę na temat specyfiki oferowanych produktów, chcielibyśmy zobowiązać się do niezwłocznego informowania Głównego Inspektoratu Sanitarnego o możliwych niebezpiecznych produktach dostępnych zarówno na polskim, jak i zagranicznych rynkach, abyśmy wspólnie mogli zadbać o bezpieczeństwo konsumentów. Stowarzyszenie VAP współpracuje ze stowarzyszeniami z innych krajów. Liczymy, że współpraca ta pomoże monitorować zagraniczne szare strefy branży elektronicznych papierosów w celu wczesnego wykrycia i wyeliminowania potencjalnego zagrożenia – zauważał Przemysław Jaskóła z VAP.
Od 1 lipca 2020 r. liquidy do e-papierosów mają zostać objęte akcyzą w wysokości 55 gr/ml płynu. Obecnie produkty te nie są objęte podatkiem. Tak gwałtowny wzrost akcyzy oznacza podniesienie cen legalnych produktów o ponad 100% (na niektóre produkty nawet 200%). Nagłe podniesienie ceny to dobre wieści dla czarnego rynku, czego przykładem mogą być inne rynki np. włoski.
- Od 2008 do 2019 roku, czyli przez 11 lat, na Polskim rynku elektronicznych papierosów nie mieliśmy ani jednego przypadku zachorowań na skutek używania legalnych, zaznaczam, legalnych płynów w elektronicznych papierosach. Za nielegalne płyny, jak to miało miejsce w USA, nie możemy oczekiwać że jakikolwiek polski czy europejski podmiot weźmie odpowiedzialność. Odpowiedzialnie możemy za to pomyśleć o przyszłości, aby nie stwarzać miejsca na pojawienie się i rozpowszechnienie się takich produktów - komentował Przemysław Jaskóła.
– Wprowadzenie wysokiej akcyzy we Włoszech spowodowało, że nawet 70% legalnie działających firm zbankrutowało i pracę straciło ponad 2 tys. osób. Rząd zamiast planowanych 115 mln euro uzyskał jedynie 5 mln euro. Wzrosła natomiast szara strefa. Oprócz nielegalnych liquidów, wapujący wracają do bardziej szkodliwych, tradycyjnych papierosów. Amerykańskie badania wskazują, że każda podwyżka ceny o 10% skutkuje spadkiem sprzedaży o 26% oraz wzrostem zakupów tradycyjnych papierosów o 11%. Akcyza musi być więc wprowadzana w rozsądny sposób – komentowała Costanza Nicolosi z Italian Anti-Smoking League (Włoska Liga Przeciwko Paleniu).
W Stanach Zjednoczonych pod koniec 2019 r. doszło do serii zatruć spowodowanych użyciem e-papierosów. Jak wykazały badania oraz działania odpowiednich służb, wszystkie produkty będące przyczyną tych powikłań pochodziły z nielegalnych źródeł. Profesor Andrzej Sobczak ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego zauważał, że takie przypadki odstraszają także konsumentów legalnych produktów, które są dużo mniej szkodliwą alternatywą dla papierosów tradycyjnych.
– E-papierosy dostępne są na rynku amerykańskim od ponad dekady, używa ich około 11 milionów ludzi, a nagły wybuch problemów zdrowotnych, który spowodował kilka tysięcy hospitalizacji i kilkadziesiąt zgonów, zaobserwowano dopiero teraz. Wytłumaczenie jest bardzo proste. To nie urządzenie jest winne, tylko użytkownicy, którzy eksperymentują z nielegalnymi substancjami kupowanymi na czarnym rynku. Dzisiaj już bez wątpienia wiadomo, że przyczyną tej choroby był dodatek do płynów nikotynowych tetrahydrokannabinolu, substancji aktywnej z konopi indyjskich, i octanu tokoferolu. Kilkumiesięczne przypisywanie winy e-papierosom spowodowało porzucenie tego wyrobu przez część użytkowników i powrót do palnych wyrobów tytoniowych – podkreślał profesor Andrzej Sobczak w swoim stanowisku.
VAP zaapelowało do władz o stopniowe wprowadzanie akcyzy na e-papierosy, w celu uniknięcia szokowego wzrostu szarej strefy, a tym samym zwiększenia niebezpieczeństwa użytkowania e-papierosów. Stowarzyszenie zadeklarowało również o chęci współpracy z Głównym Inspektoratem Sanitarnym oraz Ministerstwem Zdrowia celem zadbania o bezpieczeństwo konsumentów.
Tutaj znajdziesz materiał video z wypowiedzią Pana Profesora Andrzeja Sobczaka.
Zapoznaj się z Kodeksem Dobrych Praktyk
